Hoofdlijnen

Inleiding

In dit hoofdstuk geven wij u op hoofdlijnen inzicht in het verloop van de begroting en de actuele financiële ontwikkelingen. In het hoofdstuk Financiën vindt u een uitgebreide specificatie van de financiële effecten van deze 2e voortgangsrapportage. Bij de 2e voortgangsrapportage zijn alle effecten boven de € 25.000 in beeld gebracht.

Toelichting financieel meerjarenbeeld op hoofdlijnen

Het saldo in de primitieve begroting 2021 was € 4.379.000 negatief. Na de begroting 2021-2024 zijn ook de 2e Voortgangsrapportage 2020 en 1e Voortgangsrapportage 2021 vastgesteld met een verder negatief effect van respectievelijk € 504.000 en € 251.000. De mutaties die volgen uit de 2e voortgangsrapportage komen in 2021 uit op een voordeel van € 3.032.000, voor een deel als gevolg van de meicirculaire (algemene uitkering Rijk). Dit leidt tot een nieuw negatief begrotingssaldo voor 2021 van € 2.100.000. De jaren daarna wordt het negatieve saldo omgebogen tot een positief saldo.
In het meerjarensaldo in deze 2e Voortgangsrapportage zitten zowel incidentele en structurele baten en lasten. Het structurele begrotingssaldo presenteren we in de meerjarenbegroting 2022-2025, die u later ontvangt. Als we daar de uitsplitsing maken tussen de incidentele- en structurele baten en lasten, leidt dat in deze meerjarenbegroting tot een positief effect op het (structurele) meerjarensaldo.
De monitoring van de bezuinigingsmaatregelen is opgenomen in deze voortgangsrapportage. Ten opzichte van de laatste rapportage eerder dit jaar zien wij geen grote wijzigingen.

Overzicht van de mutaties boven de € 100.000

Hieronder vindt u een overzicht van de mutaties met een budgettair effect op de begroting van meer dan € 100.000.

Bedragen x € 1.000

Toelichting bij de mutaties met een financieel effect van € 100.000 of meer:

Aanpassing rente ramingen Zevenaar Oost Wonen      163.000 N
De ramingen van de grondexploitatie Zevenaar Oost Wonen zijn aangepast o.b.v. de herziene grex per 01-01-2021 zoals vastgesteld in de raadsvergadering van 08-07-2021, aangevuld met actuele ontwikkelingen.
Door een gunstiger verloop van de boekwaarde en een lager rentepercentage wordt minder rente toegerekend aan deze grex. Binnen het onderdeel rente en afschrijving ontstaan hierdoor echter voordelen.

Actualiseren budgetten uitkeringslasten/-baten (BUIG)   300.000 V
Op basis van de prognose (t/m ultimo juni 2021) van de Regionale Sociale Dienst (RSD) en de verwachting dat het definitieve BUIG budget (specifieke uitkering) wordt bijgesteld, actualiseren wij zowel de inkomsten als de uitgaven. Per saldo verwachten wij een voordeel in 2021 van € 300.000.

Bijstelling afschrijvingen en rente activa         789.000 V
De actualisatie van de kapitaallasten is onder andere gebaseerd op de jaarstukken 2020. Per saldo ontstaat een eenmalig voordeel van € 789.000. Per programma zijn de afwijkingen zowel bij de lasten als de baten te lezen. De voornaamste oorzaak is de vertraging van de investeringen waardoor de eerste afschrijving, conform het afschrijvingsbeleid, een jaar later plaats vindt.

Compensatie tekorten jeugdzorg            financieel voordeel vanaf 2022
Na het verschijnen van de meicirculaire heeft het rijk besloten om in 2022 € 1,3 miljard aan de gemeenten beschikbaar te stellen voor de tekorten in de jeugdzorg. Dit bedrag komt bovenop de eerder al toegekende € 300 miljoen. Voor de gemeente Zevenaar betekent dit voorlopig een extra bedrag van € 3.331.000. Het definitieve bedrag wordt in de septembercirculaire bekend gemaakt.
In juli zijn daarna de bedragen voor de jaren 2023 tot en met 2025 bekend gemaakt. Daarbij is met de toezichthouders afgesproken dat gemeenten 75% van de compensatie in de meerjarenbegroting als structurele dekking mogen opnemen. Dit om te voorkomen dat gemeenten gedwongen worden tot onomkeerbare bezuinigingen. De provincie raadt af om de middelen in te zetten voor nieuw beleid.

Compensatie wijziging woonplaatsbeginsel         financieel nadeel vanaf 2022
Met de invoering van het nieuwe woonplaatsbeginsel verschuift landelijk de verantwoordelijkheid voor de zorg van ongeveer 20.000 kinderen naar een andere gemeente. Het Rijk compenseert onze gemeente bij de meicirculaire voor de gevolgen van deze wijziging vanaf 2022 met € 420.000. Wat de (financiële) gevolgen exact zijn is nog niet bekend. Wij stellen voor om de gerelateerde budgetten te verhogen met de te ontvangen compensatie.

Eigen bijdrage Wmo (CAK)            200.000 V
Het blijkt dat de inkomsten via het CAK in 2021 een grote afwijking laten zien t.o.v. 2020. Door achterstanden in 2020 is een aanzienlijk deel van de eigen bijdragen pas in 2021 ontvangen van het CAK. Dit betekent een eenmalig voordeel van afgerond € 200.000.

Explosievenonderzoek - suppletie-uitkering         123.000 N
Op het terrein aan de Kerkstraat heeft een explosievenonderzoek plaatsgevonden. Wij hebben een verzoek gedaan aan het Ministerie voor een suppletie-uitkering uit het Gemeentefonds in het kader van de “Bommenregeling”.  Het ontvangen bedrag is doorbetaald aan het bouwbedrijf. Dit is per saldo een budgettaire neutrale wijziging.

Meicirculaire 2021               2.065.000 V
In de 1e voortgangsrapportage 2021 hadden wij de Algemene uitkering uit het gemeentefonds op basis van de maartbrief 2021 geraamd op € 73.517.000. Op basis van de meicirculaire mochten we een uitkering van € 75.582.000 verwachten. Dat is een positief verschil van € 2.065.000. Deze toename wordt voor een bedrag van € 1.826.000 toegevoegd aan de algemene middelen.

Volumestijging 2021 Wmo            142.000 N
In de begroting 2022-2025 is rekening gehouden met een jaarlijkse stijging van het aantal aanvragen bij de Wmo vanaf 2022. Een stijging die grotendeels veroorzaakt wordt door vergrijzing van de bevolking. Met deze wijziging passen wij de volumestijging ook voor 2021 toe.

Wet Open Overheid - raming ontvangen middelen      financieel nadeel in 2024
Op 26 januari 2021 is de Wet open overheid (Woo) aangenomen, de opvolger van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Gemeenten worden verplicht om meer categorieën documenten actief openbaar te maken en de informatiehuishouding op orde te hebben. Binnen de algemene uitkering zijn middelen ontvangen, waardoor deze ontwikkeling budgettair neutraal verloopt in het meerjarenbeeld. Een deel van de ontvangen middelen heeft betrekking op de uitbreiding van de formatie bij Juridische Zaken, welke reeds bij de Kadernota is geraamd. De concrete besteding voor Zevenaar in structurele zin wordt nader uitgewerkt.

Aanbesteding Wmo-hulpmiddelen 2021         financieel voordeel in 2024
De Wmo-hulpmiddelen zijn in regionaal verband opnieuw aanbesteed. De uitkomst heeft er toe geleid dat we vanaf oktober 2021 niet meer zelf de hulpmiddelen kopen, maar deze gaan huren. Omdat de huidige hulpmiddelen worden overgedragen (verkocht) aan de nieuwe leverancier, moet de huidige boekwaarde worden afgeboekt. De verkoopopbrengst is € 500.000 lager dan de verkoopwaarde. Wij verwachten dit nadeel binnen zeven jaar terug te verdienen vanaf 2024. In 2024 bedraag het voordeel € 43.000, daarna structureel € 139.000.  

Aanpassing dekking investering Vesterbos         financieel voordeel in 2023
Bij de Kadernota 2022 is besloten tot instellen van een bestemmingsreserve afschrijvingslasten voor de locatie Vestersbos. De eenmalige kosten (met name afboeking boekwaarde) zijn niet opgenomen als onttrekking uit deze bestemmingsreserve. Met deze begrotingswijziging wordt dit aangepast. Omdat deze wijziging van invloed is op de kapitaallasten ziet u een meerjarig effect.

Actualisatie bezuinigingen vastgoed         430.000 N
Ontwikkelingen op de locaties Kerkstraat 16 en Meentsestraat 5a hebben invloed op het verkoopproces en leiden tot vertraging op de verkoop waardoor opbrengsten vermoedelijk pas in 2022 haalbaar zijn. Per saldo resulteert dit in 2021 in een nadeel van € 430.000 en in 2022 in een voordeel van € 430.000.

Toekennen indexatie 2021             226.000 V
Bij de begroting 2021-2024 is een stelpost opgenomen voor indexatie. Met deze begrotingswijziging wordt de indexatie toegekend. De stelpost is vanaf 2021  overschreden voor een bedrag van afgerond € 24.000. Alleen in 2021 ontstaat toch een voordeel van € 226.000 omdat in dat jaar een hogere stelpost was opgenomen.

Vrijval stelpost groei 2021               350.000 V
Bij de kaderbrief 2021 is een stelpost groei opgenomen voor een bedrag van € 350.000. Voor 2021 hebben wij hiervoor geen concrete invulling. Voor 2022 verwachten wij invulling van deze stelpost aan u voor te kunnen leggen die is gebaseerd op kosten die te maken hebben met stijging van aantallen inwoners en woningen. Wij stellen u voor om deze post vrij te laten vallen in het resultaat van 2021.

Bijstelling corona effecten jeugd en Wmo         financieel voordeel vanaf 2022
Bij de eerdere inschattingen werd een “boeggolf” verwacht op de zorgkosten. Problematiek die is ontstaan door niet kunnen volgen van onderwijs en problemen achter de voordeuren zouden na het openen van de maatschappij naar boven komen. Bij de 1e voortgangsrapportage en de kadernota zaten we nog in een lockdown en hebben we aangenomen dat deze aanname op een later moment zou gaan plaatsvinden.
Nu de maatschappij is geopend zijn de signalen (in de media en intern) dat de veronderstelde problematiek minder is dan eerder verwacht. We zien echter wel een toename in de inspanningen in de 0-de lijn. Hangjongeren die overlast bezorgen bijvoorbeeld. Regie voeren en casusanalyse door de consulenten zal vanuit deze analyse wel meer energie vragen. Per saldo verlagen wij de corona effecten voor 2022 en 2023 met respectievelijk € 560.000 en € 260.000.

Corona-effecten

Hieronder presenteren wij een tabel met de corona-effecten per programma en taakveld na de actualisatie in deze 2e voortgangsrapportage. In de kolommen 'Begroot 2021 (was)', 'Begroot 2022 (was)' en 'Begroot 2023 (was)' staan de ramingen zoals deze waren. In de kolommen 'Begroot 2021 (nieuw)', 'Begroot 2022 (nieuw)' en 'Begroot 2023 (nieuw)' staan de ramingen zoals deze nu zijn na bijstelling in de 2e voortgangsrapportage.

Bedragen x € 1.000

Voor een onderbouwing van de bijstellingen verwijzen wij naar de betreffende financiële mutaties (onder het kopje '5. corona-effecten') bij de overeenkomstige programma's.

Aansluiting corona-effecten 2021
De corona-effecten 2021 zijn in deze voortgangsrapportage € 99.000 naar beneden bijgesteld (van € 2.759.000 naar € 2.660.000). In de tabel met mutaties van de 2e VGR bevat post 1. autonome ontwikkelingen bij de algemene uitkering en de BUIG ook een corona-effect van € 23.000 respectievelijk € 100.000. Daarmee bedraagt ook daar het corona-effect € 99.000 (€ -24.000 + € 23.000+ € 100.000).